سیمین دانشور؛ زنی که به زنان صدایی تازه داد

در روزگاری که صدای زنانه در ادبیات ایران یا بسیار کم‌رنگ بود یا در قالب‌های مردانه می‌نوشت، زنی آمد که همه‌چیز را تغییر داد: سیمین دانشور، نخستین زن نویسنده ایرانی که به‌صورت حرفه‌ای و مستقل داستان نوشت و صدای نسل تازه‌ای از زنان شد. سیمین در سال ۱۳۰۰ در شیراز به دنیا آمد. از همان کودکی به نوشتن علاقه داشت. تحصیلاتش را تا سطح دکتری در رشته زیبایی‌شناسی ادامه داد و بعدها بورسیه‌ای گرفت تا در دانشگاه استنفورد آمریکا ادبیات خلاقه بخواند. اما چیزی که سیمین را متمایز می‌کرد فقط تحصیلاتش نبود. او درد جامعه را حس می‌کرد و با قلمی بی‌پروا، روایت‌گر زنانی شد که تا آن زمان کمتر دیده و شنیده شده بودند. رمان معروف او، «سووشون»، نه‌تنها یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ ادبیات ایران است، بلکه نقطه عطفی‌ست در روایت زن ایرانی. قهرمان زن داستان، «زن زری»، برخلاف بسیاری از شخصیت‌های زن آن دوران، زنی پویا و آگاه است که در برابر ظلم و سنت‌های بسته مقاومت می‌کند. سیمین در این رمان، تاریخ و سیاست را با تجربه زنانه پیوند زد. هرچند او همسر جلال آل‌احمد بود، اما هرگز در سایه‌اش محو نشد. او استقلال فکری خود را حفظ کرد و همیشه می‌گفت: «همسر جلال بودن باعث شد همه تصور کنند من تحت تأثیر او هستم، اما واقعیت این است که من راه خودم را می‌رفتم.» سیمین دانشور برای زنان ایران فقط یک نویسنده نبود؛ او الگویی بود برای این‌که زنان می‌توانند خالق، متفکر، و تأثیرگذار باشند؛ حتی در جامعه‌ای که انتظار داشت زن فقط شنونده باشد، نه سخن‌گو نویسنده: متینه عطاالهی