مقاله هر دو روز یک قتل ناموسی

قتل‌های ناموسی در ایران؛ هر دو روز یک قتل مقدمه قتل‌های ناموسی یکی از تلخ‌ترین و درعین‌حال رایج‌ترین اشکال خشونت علیه زنان در ایران و بسیاری از کشورهای خاورمیانه است. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، در ایران، هر دو روز یک زن به دست اعضای خانواده‌اش کشته می‌شود. این آمار نشان‌دهنده عمق بحران و بی‌پناهی زنانی است که تنها به دلیل تصمیم‌گیری درباره زندگی شخصی خود، قربانی خشونت می‌شوند. این مقاله به بررسی ابعاد مختلف قتل‌های ناموسی، آمارهای موجود، دلایل وقوع این قتل‌ها، نمونه‌های واقعی و راهکارهای ممکن برای مقابله با آن‌ها می‌پردازد. ۱. قتل‌های ناموسی چیست و چرا اتفاق می‌افتند؟ قتل‌های ناموسی نوعی از خشونت خانوادگی است که در آن، زن یا دختری به دلیل نقض «هنجارهای اجتماعی و اخلاقی» مورد قبول خانواده، توسط پدر، برادر، همسر یا بستگان نزدیک خود کشته می‌شود. در بسیاری از موارد، این قتل‌ها با انگیزه «حفظ آبرو و شرف خانوادگی» انجام می‌شوند. دلایل اصلی قتل‌های ناموسی: • ارتباط عاطفی یا ازدواج خارج از اراده خانواده (مانند داستان رومینا اشرفی) • فرار از خانه برای رهایی از خشونت‌های خانوادگی • اتهام خیانت (حتی بدون اثبات) • مخالفت با ازدواج اجباری • رفتارهایی که در نگاه سنتی «نامناسب» تلقی می‌شوند، مانند انتخاب پوشش متفاوت نکته مهم این است که در بسیاری از این موارد، حتی اگر زن قربانی، مرتکب هیچ جرم یا خطایی نشده باشد، باز هم قربانی سوءظن و تفکر مردسالارانه‌ای می‌شود که زن را “متعلق” به خانواده می‌داند و نه یک انسان مستقل. ۲. آمارهای تکان‌دهنده از قتل‌های ناموسی در ایران آمارهای منتشرشده درباره قتل‌های ناموسی در ایران، تصویری وحشتناک از این پدیده را نشان می‌دهند: • بر اساس گزارش‌های رسمی، سالانه بین ۳۷۵ تا ۴۵۰ قتل ناموسی در ایران ثبت می‌شود. • در سال ۱۴۰۲، بیش از ۱۳۳ زن قربانی قتل‌های خانوادگی شدند. • بین سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، حداقل ۱۶۵ زن در چنین قتل‌هایی جان خود را از دست دادند. • سهم قتل‌های ناموسی از کل قتل‌ها در ایران، حدود ۲۰٪ تخمین زده می‌شود. • بیشترین میزان قتل‌های ناموسی در استان‌های خوزستان، کردستان، سیستان و بلوچستان، کرمان و آذربایجان غربی گزارش شده است. نکته قابل‌توجه: بسیاری از قتل‌های ناموسی در ایران به‌عنوان «مرگ مشکوک»، «خودکشی» یا «حادثه» ثبت می‌شوند. بنابراین، آمار واقعی ممکن است بسیار بالاتر از ارقام رسمی باشد. ۳. نمونه‌هایی از قتل‌های ناموسی در ایران رومینا اشرفی – دختر ۱۴ ساله‌ای که پدرش او را سربرید رومینا اشرفی، دختر ۱۴ ساله اهل گیلان، به دلیل داشتن رابطه عاطفی با پسری که خانواده‌اش مخالف آن بودند، توسط پدرش در خواب با داس سربریده شد. این قتل بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت، اما نکته تکان‌دهنده‌تر مجازات سبک قاتل بود: پدر رومینا فقط به ۹ سال حبس محکوم شد، درحالی‌که اگر شخصی غیر از پدرش او را به قتل می‌رساند، ممکن بود حکم اعدام دریافت کند. ریحانه عامری – قتل با میله آهنی به دست پدر ریحانه عامری، دختر ۲۲ ساله اهل کرمان، به خاطر دیر برگشتن به خانه، توسط پدرش با میله آهنی کشته شد. این قتل هم مانند بسیاری دیگر، در سکوت خبری فرو رفت. فاطمه برحی – قتل به دلیل عاشق شدن فاطمه، ۱۹ ساله از آبادان، عاشق شده بود. اما خانواده‌اش این را نپذیرفتند. برادر و عمویش او را به قتل رساندند و جسدش را در بیابان رها کردند. کانی عبداللهی – دختر کردستانی که پدرش او را کشت چند هفته پیش، کانی عبداللهی، دختر جوان کرد، به دست پدرش به قتل رسید. علت؟ داشتن ارتباط با یک پسر. این قتل نشان داد که هنوز هم در برخی مناطق ایران، زنان حتی حق تصمیم‌گیری درباره زندگی شخصی خود را ندارند. ۴. چرا این قتل‌ها ادامه دارند؟ ۱. قوانین ناکارآمد و حمایت از قاتلان در بسیاری از موارد، قاتلان ناموسی، به دلیل قوانین موجود در ایران، با مجازات‌های سبک مواجه می‌شوند. قانون مجازات اسلامی، اگر پدری فرزند خود را به قتل برساند، قصاص را منتفی می‌داند و معمولاً قاتل فقط به چند سال زندان محکوم می‌شود. ۲. فرهنگ مردسالاری و سنت‌های پوسیده در برخی مناطق ایران، قتل ناموسی همچنان به‌عنوان یک “وظیفه” برای حفظ شرف خانواده تلقی می‌شود. در چنین جوامعی، حتی اگر زنی به قتل برسد، نه‌تنها قاتل مورد سرزنش قرار نمی‌گیرد، بلکه ممکن است مورد احترام هم واقع شود. 3. نبود حمایت‌های اجتماعی از زنان در معرض خطر بسیاری از زنانی که قربانی قتل‌های ناموسی می‌شوند، قبل از قتل، بارها مورد تهدید قرار گرفته بودند اما جایی برای پناه بردن نداشتند. در ایران، مراکز حمایتی کافی برای زنان قربانی خشونت‌های خانوادگی وجود ندارد. ۵. چه باید کرد؟ راهکارهایی برای مقابله با قتل‌های ناموسی ۱. اصلاح قوانین و تعیین مجازات‌های سنگین برای قاتلان ناموسی • لغو قوانین حمایتی از قاتلان (مانند معافیت پدران از قصاص) • تصویب قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای خشونت علیه زنان ۲. افزایش آگاهی عمومی درباره حقوق زنان • آموزش حقوق زنان در مدارس • استفاده از رسانه‌ها برای تغییر نگرش جامعه نسبت به قتل‌های ناموسی ۳. ایجاد مراکز حمایت از زنان در معرض خطر • تأسیس خانه‌های امن برای زنانی که مورد تهدید قرار دارند • گسترش خدمات مشاوره‌ای برای زنان در مناطق سنتی 4. افزایش فشارهای بین‌المللی بر ایران برای مقابله با خشونت علیه زنان • سازمان‌های بین‌المللی می‌توانند نقش مهمی در کاهش این قتل‌ها داشته باشند. نتیجه‌گیری قتل‌های ناموسی در ایران یک بحران جدی است که سالانه جان صدها زن را می‌گیرد. درحالی‌که جامعه جهانی به سمت برابری جنسیتی حرکت می‌کند، در ایران همچنان زنانی وجود دارند که تنها به دلیل انتخاب‌های شخصی‌شان به قتل می‌رسند. برای متوقف کردن این چرخه خشونت، باید قوانین تغییر کنند، آگاهی عمومی افزایش یابد و حمایت‌های اجتماعی از زنان گسترش یابد. تا زمانی که این اقدامات انجام نشوند، این آمار وحشتناک همچنان ادامه خواهد داشت. جمع آورنده : متینه عطاالهی